Uregulowania zawarte w kodeksie postępowania cywilnego w części dotyczącej postępowania egzekucyjnego określają zasady zwrotu kosztów egzekucji przypadających inicjującemu to postępowanie wierzycielowi. Brak jest jednak przepisu, który wskazywałby wprost co w sytuacji, w której obronę w egzekucji podjął dłużnik i obrona ta okazała się skuteczna. Uznanie, iż brak jest możliwości uzyskania przez dłużnika zwrotu poniesionych kosztów, w tym w szczególności pomocy prawnej w egzekucji prowadziłoby do stanu, w którym mimo bezzasadności egzekucji dłużnik doznaje uszczerbku majątkowego obejmującego koszty poniesione na obronę przed bezzasadną egzekucją. Tej problematyce poświęcone zostało orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2017 r. sygn. akt III CZP 4/17. W we wskazanej uchwale Sąd Najwyższy uznał, iż przepis art. 770 k.p.c. nie reguluje całościowo problematyki kosztów postępowania egzekucyjnego, ponieważ nie rozstrzyga zasad ponoszenia kosztów zbędnych oraz kosztów wywołanych niecelowym lub bezpodstawnym wszczęciem lub prowadzeniem egzekucji. W takiej sytuacji zdaniem sądu należy stosować przepis art. 98 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. Podobne stanowisko zawarte zostało w uchwale siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2986 r. III CZP 40/86, uchwale z dnia 28 kwietnia 2004 r. sygn.. akt III CZP 16/04 oraz postanowieniu z dnia 27 września 2012 r. sygn.. akt III CZP 47/12.
Sąd Najwyższy wskazał, iż przyznanie kosztów dłużnikowi nastąpić może w orzeczeniu sądu rozpoznającego skargę na postanowienie komornika w przedmiocie kosztów postępowania egzekucyjnego. W ramach kosztów należnych dłużnikowi sąd może zasądzić koszty wynagrodzenia pełnomocnika dłużnika działającego za niego w postępowaniu egzekucyjnym, o ile pełnomocnik w postępowaniu tym aktywnie działał.
Mariusz Sawicki
Radca Prawny