Zamiany k.p.c. wchodzące w życie od dnia 1 lipca 2023 r. objęły także kwestie związane z instytucją pełnomocnictwa procesowego. Chodzi tu o wprowadzenie tzw. pełnomocnika do odbioru pism sądowych oraz zmianę zakresu przedmiotowego pełnomocnictwa procesowego o prawo do reprezentacji w postępowaniu związanym ze skargą kasacyjną. Poniżej zostanie omówiona pierwsza kwestia tj. pełnomocnictwo do odbioru pism sądowych.
Dotychczasowy tj. do 1 lipca 2023 r. stan prawny przewidywał, że pełnomocnictwo procesowe może być ogólne albo szczególne. O takim rozdziale decydowało kryterium zakresu przedmiotowego podmiot udziela pełnomocnictwa do wszystkich spraw sądowych /ogólne/ albo tylko do jednej lub niektórych /szczególne/. Od takiego pełnomocnictwa odróżniono pełnomocnictwo do poszczególnych czynności procesowych np. udział w rozprawie, zapoznanie się z aktami sprawy. Niezależnie od rodzaju pełnomocnictwa przewidzianego w przepisie art. 88 k.p.c. /po zmianie art. 88 § 1 k.p.c./ ograniczony był zakres podmiotów którym można było go udzielić – krąg osób upragnionych określał przepis art. 87 k.p.c.
Zmiana przepisu art. 88 k.p.c. obowiązująca do 1 lipca 2023 r. nastąpiła poprzez wyodrębnienie w ramach § 2 szczególnego rodzaju pełnomocnictwa do określonych czynności procesowych tj. uprawnienia do doręczeń sądowych za stronę /pełnomocnik do doręczeń/. Kluczowe w nowej regulacji jest nie to ze ustawodawca wyodrębnił określony rodzaj pełnomocnictwa od dokonywania czynności procesowych ale to, że rozszerzył zakres podmiotowy przełamując regułę wynikającą z przepisu art. 87 k.p.c. Zgodnie z nowym przepisem pełnomocnikiem do doręczeń może być każda osoba fizyczna – a więc także taka, która nie spełnia kryteriów do bycia pełnomocnikiem procesowym według zasad ogólnych.
Motywy wprowadzenia pełnomocnika do doręczeń do k.p.c.
Analiza wskazanej regulacji pozwala na przyjęcie, że pełnomocnictwa do doręczeń może udzielić strona a nie radca prawny czy adwokat. Przepis stanowi wprost że jest to pełnomocnictwo pochodzące od strony.
W sytuacji w której strona w procesie występuje samodzielnie /bez pełnomocnika zawodowego/ ustanowienie pełnomocnika do doręczeń nie budzi wątpliwości co do sposobu obiegu dokumentów w tym postępowaniu. Korespondencja miedzy sądem a stroną czy też pomiędzy stronami następuje za pośrednictwem sądu. Zarówno np. wezwanie na rozprawę /pismo z sądu/ jak i pismo od przeciwnika procesowego składane w toku sprawy np. pismo zawierajcie nowe wnioski dowodowe jest doręczane przez sąd a więc trafia ono do pełnomocnika do doręczeń.
Sytuacja staje się bardziej złożona jeżeli w sprawie jest zarówno pełnomocnik procesowy /np. radca prawny lub adwokat/ jak i pełnomocnik do doręczeń. W takiej sytuacji sąd będzie doręczał pisma pełnomocnikowi procesowemu a pełnomocnikowi do doręczeń jedynie pisma przeznaczone dla strony np. wezwanie do osobistego stawiennictwa na rozprawie. Należy przyjąć, iż ustanowienie przez stronę pełnomocnika do doręczeń skutkuje kierowaniem do niego pism w toku postępowania. Zakres korespondencji zależy od tego czy strona występuje w procesie sama – wówczas do pełnomocnika do doręczeń trafia cała korespondencja procesowa. W sytuacji gdy strona działa poprzez pełnomocnika procesowego – wówczas do pełnomocnika do doręczeń trafia jedynie korespondencja dotycząca strony.
Mariusz Sawicki
Radca Prawny