Bardzo użytecznym rozwiązaniem stosowanym coraz powszechniej w praktyce sądów jest stworzenie stronom procesu możliwości złożenia wniosku o przeprowadzenie rozprawy odmiejscowionej. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia złożonego wniosku strona postępowania może uczestniczyć w rozprawie poza siedzibą sądu rozpoznającego sprawę. Oznacza to, że strona wnioskująca o przeprowadzenie rozprawy odmiejscowionej stawia się w innym sądzie- połączonym w trybie wideokonferencji z sądem podstawowym.
Zalety wniosku o przeprowadzenie rozprawy odmiejscowionej
Omawiane rozwiązanie jest korzystne dla strony z punktu widzenia odpowiedzialności za kwestie techniczne połączenia. W sytuacji, w której wystąpią problemy techniczne zobowiązanym do usunięcia awarii jest personel sądu (głównego lub wyznaczonego). Zaletą skorzystania z wniosku o przeprowadzenie rozprawy odmiejscowionej jest oszczędność czasu i środków wynikająca z braku konieczności stawienia się w sądzie często bardzo odległym od siedziby strony.
Tryb złożenia wniosku o przeprowadzenie rozprawy odmiejscowionej
Najszybszym sposobem na złożenie wniosku o przeprowadzenie rozprawy odmiejscowionej jest skorzystanie z portalu internetowego sądu. Warunkiem skorzystania z tej drogi jest posiadanie przez stronę lub jej pełnomocnika dostępu do konkretnej sprawy. Po wyznaczeniu przez sąd terminu rozprawy- w portalu sądowym w zakładce „posiedzenia” pojawia się pole oznaczone jako „złóż wniosek”. Po wybraniu tegoż pola otwiera się formularz, w którym należy dokonać wyboru sądu, w którym strona chciałaby się stawić. Po wypełnieniu formularza podlega on zatwierdzeniu podpisem zaufanym. Bez podpisania wniosku podpisem zaufanym wniosek nie będzie skutecznie złożony i merytorycznie rozpatrzony. Wnioskodawca uzyskuje także możliwość pobrania potwierdzenia złożenia wniosku. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku strona informowana jest o tym najczęściej drogą mailową.
Praktyka stosowania wniosku o przeprowadzenie rozprawy odmiejscowionej
Wniosek o przeprowadzanie rozprawy odmiejscowionej stosowany jest przede wszystkim w praktyce sądów apelacyjnych. Warto zwrócić uwagę, iż rozpowszechnienie się tej formy uczestnictwa w rozprawie napotka problemy związane z brakiem wystarczającej liczby sal przystosowanych do zorganizowania wideokonferencji. Problemem jest także to, że wnioskodawca składając wniosek o przeprowadzenie rozprawy odmiejscowionej musi wskazać jeden sąd np. sąd okręgowy albo sąd rejonowy. Bardziej użyteczne byłoby wskazanie miejscowości bądź kilku, w których wnioskodawca ma możliwość uczestnictwa w rozprawie, a wówczas personel sądu mógłby ustalić, w którym z nich w dacie planowanej rozprawy jest wolna sala.
W praktyce, aby uniknąć problemów związanych z brakiem sali w sądzie wskazanym przewodniczący sądu prowadzącego sprawę odstępuje od zasad przeprowadzenia rozprawy w trybie odmiejscowionym /podstawa prawna art. 151 § 2 k.p.c./ zezwalając na przeprowadzenie rozprawy w trybie przewidzianym tzw. tarczą 3.0, tj. ustawą z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. poz. 875). Wówczas zamiast wideokonferencji pomiędzy sądami następuje połączenie pomiędzy sądem głównym a podmiotami uczestniczącymi w posiedzeniu w trybie online. Strona wnioskująca nie musi stawiać się w sądzie wnioskowanym a jedynie powinna zapewnić połączenie internetowe w miejscu swojego pobytu /rozprawa online/.
Mariusz Sawicki
Radca Prawny